|
Artikel laten voorlezen
|
Veel beleggers herinneren zich deze zogenoemde short squeeze, waarbij shortposities werden teruggekocht onder prijsdruk. Minder bekend, maar minstens zo interessant, is het verwante fenomeen van de gamma squeeze.
In dit artikel leggen we uit wat een gamma squeeze is, hoe deze ontstaat en welke rol de optiegriek gamma hierin speelt. Bent u op zoek naar een broker om opties te handelen, klik dan hier.
Opties zijn complexe financiële instrumenten en brengen aanzienlijke risico’s met zich mee. Beleggers moeten zorgvuldig overwegen of ze geschikt zijn voor hun beleggingsdoelstellingen en risicobereidheid. Beleggers moeten ook hun kennis van de optiemarkt en verschillende strategieën vergroten voordat ze beginnen met handelen in opties.
Wat is een gamma squeeze?
Een gamma squeeze ontstaat wanneer er op grote schaal call-opties worden gekocht op een aandeel, vaak in een context waarin de onderliggende aandelen veel zijn geshort. Marktpartijen die optreden als market makers — en dus verantwoordelijk zijn voor het schrijven van opties — dekken hun risico doorgaans af door de onderliggende aandelen te kopen. Wanneer de aandelenkoers stijgt richting de uitoefenprijzen van deze opties, neemt hun blootstelling toe en zijn ze genoodzaakt om steeds meer van die aandelen aan te kopen. Dit versterkt de opwaartse koersdruk, wat leidt tot een soort kettingreactie van bijkopen.
Deze situatie is verwant aan een short squeeze, maar heeft een technischere oorsprong: het effect wordt grotendeels gedreven door veranderende posities in de optiemarkt, met name als gevolg van veranderingen in de optiegriek gamma.
Optiegrieken in het kort
Bij het waarderen van opties worden zogenoemde ‘optiegrieken’ gebruikt. Deze geven inzicht in de gevoeligheid van een optieprijs voor verschillende variabelen, zoals de koers van de onderliggende waarde, volatiliteit en tijd tot expiratie. De belangrijkste optiegrieken zijn:
- Delta: meet hoe sterk de waarde van een optie verandert bij een kleine koersverandering van het onderliggende aandeel.
- Gamma: meet hoe sterk de delta verandert bij een koersverandering van het aandeel.
- Theta: geeft aan hoeveel waarde een optie verliest naarmate de tijd verstrijkt.
- Vega: toont de gevoeligheid van de optieprijs voor veranderingen in volatiliteit.
In het bijzonder speelt de gamma een centrale rol bij een gamma squeeze, omdat deze bepaalt hoe snel een market maker moet reageren op koersbewegingen om zijn risico neutraal (deltaneutraal) te houden.
Optiegriek Gamma
Wanneer de onderliggende waarde van een optie beweegt, wordt een optie meer in-the-money of meer out-of-the-money. Dit heeft als gevolg dat ook de delta constant verandert. De verandering van de delta wordt gemeten aan de hand van de optiegriek gamma. De gamma geeft de wijziging in de waarde van de delta weer wanneer de onderliggende waarde beweegt. Bij at-the-money opties is de gamma het grootst, aangezien een beweging in de onderliggende waarde dan de meeste invloed heeft op de delta van deze opties.
Wanneer de opties een kortere looptijd hebben, wordt de gamma ook groter. De verklaring hiervoor is vrij simpel. Kortlopende opties hebben minder tijdswaarde dan langer lopende opties. Beweging in de onderliggende waarde is dus van grotere invloed op de optiepremie dan bij langer lopende opties. De gamma van een dag-optie is dus vele malen groter dan bij een maand-optie.
Hoe ontstaat een gamma squeeze?
Wanneer een aandeel populair wordt onder optiehandelaren en er veel call-opties worden gekocht, raken market makers in een situatie waarbij hun short gamma-positie hen dwingt om steeds meer aandelen te kopen naarmate de koers stijgt. Dit komt doordat de delta van deze call-opties toeneemt, waardoor market makers hun hedge (afdekking) moeten aanpassen. Zeker bij opties met een korte looptijd — waarbij gamma relatief hoog is — kan dit leiden tot snelle, forse koersbewegingen.
Een gamma squeeze vindt doorgaans plaats in marktomstandigheden waarin:
- Er een grote openstaande shortpositie in het aandeel is,
- Er veel call-opties worden gekocht, vaak op out-of-the-money uitoefenprijzen,
- En de aandelenkoers snel richting die uitoefenprijzen beweegt.
Het samenspel tussen deze factoren leidt tot een situatie waarin technische dynamieken op de optiemarkt de aandelenkoers beïnvloeden, los van fundamentele ontwikkelingen.
Gamma squeeze uitleg
Handelaren, en met name market makers die opties verkopen, lopen het risico dat ze de aandelen uiteindelijk moeten leveren. Zij riskeren dus enorme verliezen als ze meer moeten betalen dan waar ze op gerekend hadden. Om hun risico geheel of gedeeltelijk af te dekken, kopen of verkopen zij vaak de aandelen van de onderliggende opties.
Zodra beleggers massaal call-opties kopen, worden market makers als het ware gedwongen om de aandelen bij te kopen. Als ze dat niet doen, blijven ze achter met een enorme short gamma-positie. De gamma neemt alleen maar meer toe naarmate de aandelenkoers dichter bij de hoge uitoefenprijzen van de call-opties komen.
De marketmakers doen dus zelf mee aan de short squeeze en deze acties veroorzaken simpelweg een kettingreactie. Zeker als particulieren massaal afspreken om hun aandelen en opties niet te verkopen, zoals bij GameStop in 2021 het geval was. Als niemand zijn opties besluit te verkopen dan blijft de koers hoog en dus ook de gamma.
Uiteraard is het voor een gamma squeeze ook van belang dat er veel aandelen zijn geshort en de short ratio dus hoog is. Dit kan het short squeeze effect alleen nog maar verder aanwakkeren. De reden van de grote short squeezes in 2021 is dus (deels) te vinden op de optiemarkt. Jonge Reddit-speculanten die honderden tot duizenden dollars besteden aan op het eerste gezicht ‘waardeloze’ calls, die door een zelf versterkend effect soms toch ineens heel veel waard kunnen worden.
Belang van kennis en ervaring
Het begrijpen van concepten zoals gamma en de werking van hedgingstrategieën (met opties) vereist een zekere mate van kennis en ervaring met derivatenmarkten. Optiehandel is complex en brengt aanzienlijke risico’s met zich mee, waaronder het risico van verlies van het volledige geïnvesteerde bedrag. Beleggers dienen vooraf te beoordelen of het gebruik van opties aansluit bij hun risicoprofiel en beleggingsdoelstellingen.
Daarnaast is het belangrijk dat beleggers zich bewust zijn van de werking van hefboomwerking bij opties en het effect hiervan op hun totale beleggingsportefeuille.
Conclusie
Een gamma squeeze is een technisch marktmechanisme dat in bepaalde omstandigheden tot scherpe koersbewegingen kan leiden, vaak versterkt door afdekstrategieën van market makers. Door inzicht te krijgen in de werking van optiegrieken zoals gamma, kunnen beleggers en marktvolgers beter begrijpen waarom bepaalde aandelen plotseling fors in koers stijgen — los van nieuws of fundamentele waarde.
Hoewel het fenomeen zeldzaam is, toont het aan hoe complex en verweven marktdynamiek kan zijn, met name op de optiemarkt.
