Vertical spreads: de call spread en put spread

Artikel laten voorlezen

Optiehandelaren kopen bijna nooit losse call of put opties. Zij maken vaak gebruik van spreads. Wilt u inspelen op een stijging of daling middels call of put opties? Dan is het innemen van een vertical call spread (in het geval van een stijging), of een vertical put spread (in het geval van een daling) vaak een beter idee dan een losse call optie of put optie.

In dit artikel gaan we dieper in op de vertical spreads (call spread en put spread). We bespreken de theorie en maken met een praktisch voorbeeld duidelijk waarom deze strategie vaak meer rendabel is dan het kopen van een losse optie.

De vertical call spread als optiestrategie

Een optiebelegger kan een vertical spread gebruiken om in te spelen op een verwachte beweging van de onderliggende waarde. Deze optiecombinatie bestaat uit gekochte en geschreven opties. Speelt u in op een stijging, dan gebruikt u een vertical call spread (bull spread).

Hieronder vindt u een voorbeeld van een vertical call spread. In dit voorbeeld worden de volgende transacties uitgevoerd:

• Koop: calloptie $ 40
• Verkoop: calloptie $ 45

Deze strategie wordt met name gebruikt wanneer men een stijging in de onderliggende waarde verwacht. Omdat voor de vertical call spread een optiepremie wordt betaald, is het zaak dat het een stijging van formaat is. Indien de onderliggende waarde nauwelijks beweegt, is deze strategie over het algemeen verlieslatend.

Uitleg vertical call spread

Door het combineren van opties neemt zowel de investering als het risico tegen de optiegrieken af. Bij de inname van een vertical call spread staan de maximale winst en het maximale verlies vast, waardoor u vooraf weet welk risico u loopt. Bekijk hier een duidelijke uitleg over de optiegrieken.

Voor de constructie hierboven wordt $ 2 aan premie betaald, waardoor de break-even prijs op $ 42 ligt. Wanneer onder de $ 40 wordt geëxpireerd verliezen we onze inleg, omdat beide opties waardeloos aflopen.

In dat geval is het totale verlies $ 200. Dit is tevens het maximale verlies van deze constructie. Wanneer u een losse put optie van $ 40 koopt, betaalt u $ 5 premie. Uw maximale verlies bedraagt dan $ 500 in plaats van $ 200.

Expireert de koers van de onderliggende waarde boven de $ 42, dan levert de positie geld op. Deze winst is echter gemaximaliseerd tot $ 300. Deze maximale winst wordt als volgt berekend bij een koers hoger dan $ 45:

$ 45 – $ 40= $ 5.

Van deze $ 5 dollar moet nog $ 2 (de betaalde premie) worden afgetrokken. Er blijft dan een bedrag van $ 3 over. Door de multiplier van 100 is de maximale winst dus $ 300.  

Bij de vertical call spread betaalt u premie en heeft u een negatieve theta (tijdswaarde). Dit houdt in dat het verstrijken van de tijd in uw nadeel is. Gedurende de looptijd wordt de tijdswaarde van uw optie dus lager, waardoor de waarde van uw optie daalt zonder dat de koers van de onderliggende waarde hoeft te bewegen. Het is dus zaak om deze theta zo laag mogelijk te houden.

Voordelen vertical call spread

• Beperkte investering
• Beperkt risico tegenover de optiegrieken
• Uitstekende risk/reward

Nadeel vertical call spread:

• Gemaximaliseerde winst

Wat is de beste looptijd en uitoefenprijs?

Bij het aangaan van een vertical call spread verwacht u zoals gezegd dat een opwaartse beweging plaats gaat vinden. Op basis van deze verwachting kiezen we de uitoefenprijs en de looptijd van de opties.

Kiezen uitoefenprijs

Qua uitoefenprijs raad ik u aan om een at-the-money of een out-of-the-money call spread te kopen. Des te verder de spread out-of-the-money is, des te minder u voor deze spread betaalt. Uiteraard staat hier tegenover dat de kans ook steeds kleiner wordt dat de opties in-the-money expireren.

Kiezen looptijd

Voor welke looptijd u kiest, is bij deze strategie in mindere mate van belang. Door het beperkte risico tegenover de optiegrieken kunt u voor een lagere periode de positie aangaan, maar ook een looptijd van een week is geen probleem. Het is echter wel zo dat des te korter de looptijd, des te hoger de theta van de combinatie wordt.

Positiemanagement

Heeft u de beweging goed gezien en stijgt de koers van de onderliggende waarde? Dan zit u uiteraard in een zetel en heeft u twee mogelijkheden. De eerste mogelijkheid is dat u wacht tot expiratie en de combinatie kort voor expiratie sluit.

Bij een vertical call spread die in the money is, ziet u vaak dat de combinatie minder waard is dan hij intrinsiek waard is. Des te verder de expiratiedatum, des te groter het verschil tussen de intrinsieke waarde en de waarde van de combinatie. Dit komt door de tijds- en verwachtingswaarde van de geschreven optie, die op dat moment hoger is dan bij de gekochte optie.

De tweede mogelijkheid is niet veel lastiger. Als u niet wilt wachten tot expiratie en direct uw winst wilt verzilveren, kunt u de optiecombinatie sluiten.

Wanneer de koers van de onderliggende waarde tegen uw verwachting in daalt, kunt u ervoor kiezen om de geschreven calloptie terug te kopen. Deze kunt u in een dergelijk geval tegen een lage prijs terugkopen. U heeft in dat geval winst gemaakt op uw geschreven call opties en u houdt de gekochte call opties over in portefeuille. Uiteraard staan deze gekochte opties op een verlies in deze situatie.

Praktisch voorbeeld: vertical call spread

In dit voorbeeld werd verwacht dat de AEX de komende weken ging stijgen. Bij een hoge volatiliteit is de premie (tijds- en verwachtingswaarde) van de opties hoog. Dit resulteert in hoge optieprijzen en hierdoor ontstaat derhalve een hoge theta (verlies van tijdswaarde).

Om uw investering te verlagen en de blootstelling aan de optiegrieken te verkleinen, is het kopen van een vertical call spread daarom een goede keuze. Indien u in het TWS Handelsplatform op de rechtermuis klikt, dan heeft u via Trading Tools de mogelijkheid de OptionTrader te openen.

De Option Trader toont u, zoals in het onderstaande overzicht te zien is, alle optieprijzen voor de AEX index. U kunt daarbij links in het beeld kiezen voor de gewenste expiratiedatum.

De tabel hierboven geeft de op 26 oktober geldende uitoefenprijzen en optiepremies weer van de call opties op de AEX met expiratie op 19 oktober 2018.

Wanneer een losse call optie op de AEX-index met uitoefenprijs 555 wordt gekocht, bedraagt de investering € 3,75. Dit terwijl de stand van de AEX-index op dat moment 551 punten bedroeg. De premie van deze optie is volledig opgebouwd uit tijds- en verwachtingswaarde, aangezien deze optie out-of-the-money is.

De gekochte call optie heeft standaard een positieve delta, positieve gamma, positieve vega en een negatieve theta. Omdat u als optiebelegger over het algemeen niet wilt inspelen op een toe- of afname van de volatiliteit, maar op de koersbeweging van de onderliggende waarde, is het zaak om (op de delta na) de blootstelling aan de optiegrieken zoveel mogelijk te beperken.

In dit geval kunt u een vertical call spread opzetten door de call optie met uitoefenprijs 555 te kopen en de call optie 565 te schrijven. De ontvangen premie van de calloptie met uitoefenprijs 565 is € 0,84. De 555 CALL kostte € 3,75, waardoor de totale investering uitkomt op € 2,91 (3,75 – 0,84). Het risico neemt dus met € 0,84 af. Hier staat tegenover dat uw winst is gemaximaliseerd tot 10 punten minus uw investering, in dit geval 10-2,91 = € 7,09. Wanneer enkel een calloptie 555 gekocht wordt, is de winst in theorie echter oneindig.

Indien we de Strategy Builder in de Option Trader openen, kunnen we zeer eenvoudig deze vertical call spread opzetten en in één keer aankopen. We openen de Strategy Builder en klikken de gewenste call opties aan, waardoor deze verschijnen in het venster. De Option Trader herkent de optie strategie en geeft meteen aan dat het in dit geval om een Bull Spread gaat, ofwel een Vertical Call Spread.

Indien we klikken op Add to Quote Panel verschijnt de vertical call spread gecombineerd in het Quote Panel bovenaan het scherm. We zien nu meteen dat deze optieconstructie ons € 2,92 kost, indien we tegen de huidige laatprijzen willen kopen.

De optiegrieken voor deze call spread zijn als volgt:

Delta	Gamma	Vega	Theta
25	1	23	-5

De positieve delta geeft aan dat bij inname van de betreffende optieconstructie, iedere stijging van de onderliggende waarde met één punt € 25 oplevert. Opvallend is dat zowel de gamma, vega als theta zeer klein zijn, ondanks de hoge volatiliteit in de markt. 

De theta van -5 geeft aan dat op het moment van inname, dagelijks € 5 aan premie uit de optiecombinatie loopt. Een verlies aan tijdswaarde van € 5 op dagbasis is, gezien de investering van € 292, vrij groot. De optie expireert natuurlijk al over 23 handelsdagen, waardoor de tijdswaarde nu steeds sneller uit de optie gaat lopen. Voor uitsluitend de calloptie 555 zou de theta 11 bedragen, wat ruim twee keer zo groot is.

Ik geef u twee voorbeelden om de voordelen van een vertical spread ten opzichte van een losse optie te verduidelijken.

Voorbeeld 1: waardeloze expiratie

Mocht u het niet bij het rechte eind hebben en de AEX noteert op 19 oktober onder de 555 punten, dan bent u uw inleg kwijt. Met de vertical call spread verliest u € 292, waar dit met een losse call € 375 was geweest.

Voorbeeld 2: beperkte stijging

In het tweede voorbeeld noteert de AEX tijdens expiratie op 558 punten.

AEX	26-sept	19-okt
Call optie 555	€ 3,75	€ 3,00
Call optie 565	€ 0,83	€ 0
Totaal	€ 2,92	€ 3,00 (+3%)

Wanneer u een losse call optie had kocht, had u een verlies van € 0,75 per optie gerealiseerd. Dit terwijl de AEX index met 7 punten is gestegen. De waarde van de gekochte calloptie 555 is afgenomen van € 3,75 tot € 3,00.

Mocht u alleen deze optie hebben gekocht, dan leed u een verlies van € 0,75 per optie. De waarde van de geschreven calloptie is afgenomen van € 0,83 tot € 0. De winst hierop is dus € 0,83 per optie. De totaalwaarde van de vertical spread is daarmee toegenomen van € 2,92 tot € 3, een stijging van 3%.

Juist door het combineren van de opties is zowel het risico als de investering afgenomen, iets wat in dit praktijkvoorbeeld van de AEX-index goed naar voren komt.

Performance grafiek

Indien u met uw rechtermuis klikt op de optie, verschijnt de mogelijkheid tot inzicht in het Performance Profile dat u vind onder het tabje Analytical Tools.

Hier kunt u zowel schematisch als in een tabel zien wat de verwachte winsten of verliezen zijn bij elke mogelijke situatie. Hieronder wordt de Performance Graph van de hierboven besproken vertical call spread weergegeven. Zoals u kunt zien is het maximale verlies circa € 278 en de maximale winst is door de geschreven call beperkt tot circa € 722.

De vertical put spread als optiestrategie

Een optiebelegger kan een vertical put spread gebruiken om in te spelen op een verwachte daling van de onderliggende waarde. Deze optiecombinatie bestaat uit gekochte en geschreven opties. Speelt u in op een daling, dan gebruikt u een vertical put spread (bear spread).

Hieronder vindt u een voorbeeld van een vertical put spread. In dit voorbeeld worden de volgende transacties uitgevoerd:

• Koop: put optie $ 40
• Verkoop: put optie $ 35

Deze strategie wordt door optiehandelaren gebruikt als men een (flinke) daling in de onderliggende waarde verwacht. Het is hierbij wel zaak dat een beweging aanstaande is. Daalt de koers van de onderliggende waarde of blijft deze gelijk, dan is deze strategie verliesgevend.

Uitleg vertical put spread

Door het combineren van opties neemt zowel de investering als het risico tegen de optiegrieken af. Bij inname van een vertical spread staan de maximale winst en het maximale verlies vast waardoor u vooraf weet welk risico u loopt. Bekijk hier een duidelijke uitleg over de optiegrieken.

Voor de constructie hierboven wordt $ 2 aan premie betaald, waardoor de break-even prijs op $ 38 ligt. In het geval dat boven de $ 40 wordt geëxpireerd verliezen we onze inleg, aangezien beide opties waardeloos aflopen.

In dat geval is het totale verlies $ 200. Dit is tevens het maximale verlies van deze constructie. Wanneer u een losse putoptie $ 40 koopt, betaalt u $ 5 premie, waardoor uw maximale verlies $ 500 bedraagt in plaats van $ 200.

Expireert de koers van de onderliggende waarde onder de $ 38, dan levert de positie geld op. Deze winst is echter gemaximaliseerd tot $ 300. Deze maximale winst wordt als volgt berekend bij een koers lager dan $ 35:

$ 40 – $ 35= $ 5.

Van deze $ 5 dollar moet de betaalde premie van $ 2 nog worden afgetrokken, waardoor een bedrag van $ 3 overblijft. Door de multiplier van 100 is de maximale winst dus $ 300.  

Met deze optieconstructie betaalt u premie en heeft u een negatieve theta (tijdswaarde). Dit houdt in dat het verstrijken van de tijd in uw nadeel is. Gedurende de looptijd wordt de tijdswaarde van uw optie dus lager waardoor de waarde van uw optie daalt, zonder dat de koers van de onderliggende waarde hoeft te bewegen. Voor u als optiebelegger is het dus zaak om deze theta zo laag mogelijk te houden.

Voordelen vertical put spread

• Beperkte investering
• Beperkt risico tegenover de optiegrieken
• Uitstekende risk/reward

Nadeel vertical put spread

• Gemaximaliseerde winst

Wat is de beste looptijd en uitoefenprijs?

Bij het aangaan van een vertical put spread verwacht u zoals gezegd dat een beweging naar beneden plaats gaat vinden. Op basis van deze verwachting kiezen we de uitoefenprijs en de looptijd van de opties.

Kiezen uitoefenprijs

Qua uitoefenprijs raad ik u aan om een at-the-money of een out-of-the-money put spread te kopen. Des te verder de spread out-of-the-money is, des te minder u voor deze spread betaalt. Uiteraard staat hier tegenover dat de kans ook steeds kleiner dat de opties in-the-money expireren.

Kiezen looptijd

Voor welke looptijd u kiest, is bij deze strategie in mindere mate van belang. Door het beperkte risico tegenover de optiegrieken kunt u voor een lagere periode de positie aangaan, maar ook een looptijd van een week is geen probleem. Het is echter wel zo dat des te korter de looptijd, des te hoger de theta van de combinatie wordt.

Positiemanagement

Heeft u de beweging goed gezien en daalt de koers van de onderliggende waarde? Dan zit u uiteraard in een zetel en heeft u twee mogelijkheden. De eerste mogelijkheid is dat u wacht tot expiratie en sluit de combinatie kort voor expiratie.

Bij een vertical put spread die in-the-money is zien we namelijk vaak dat de combinatie minder waard is dan wat hij eigenlijk intrinsiek waard is wanneer expiratie nog ver weg is. Dit komt door de tijds- en verwachtingswaarde van de geschreven optie, die op dat moment hoger is dan bij de gekochte optie.

De tweede mogelijkheid is niet veel lastiger. Als u niet wilt wachten tot expiratie en direct uw winst wilt verzilveren, kunt u de optiecombinatie sluiten.

Wanneer de koers van de onderliggende waarde tegen uw verwachting in stijgt, kunt u ervoor kiezen om de geschreven put optie terug te kopen. Deze kunt u tegen een lage prijs terugkopen. U heeft in dat geval winst gemaakt op uw geschreven put opties en u houdt de gekochte opties over in portefeuille. Uiteraard staan in deze situatie deze gekochte opties op een verlies.

Praktisch voorbeeld: vertical put spread

In dit praktische voorbeeld wordt verwacht dat de AEX-index een daling tegemoet gaat. Om onze investering te verlagen en de blootstelling aan de optiegrieken te verkleinen, is het kopen van een vertical put spread een goede keuze.

De tabel hieronder geeft de op 26 oktober geldende uitoefenprijzen en optiepremies weer van de call opties op de AEX met expiratie op 19 oktober 2018.

In onderstaande screenshot is een voorbeeld van een vertical put spread te zien. De AEX-index noteert in dit geval op ruim 551 punten. Hier wordt verwacht dat in de komende weken de index een (flinke) duikeling gaat maken, daarom wordt de 470 – 460 putspread aangekocht.

Wanneer een losse put optie op de AEX-index met uitoefenprijs 470 wordt gekocht, bedraagt de investering € 7,30, terwijl de indexstand 473 is. De premie van deze optie is dus volledig opgebouwd uit tijds- en verwachtingswaarde, aangezien deze optie out-of-the-money is.

Zoals eerder verteld, is de investering met een vertical put spread lager dan wanneer een losse put optie wordt gekocht. Dit is in het bovenstaande screenshot goed te zien. Terwijl de investering om een losse put optie 470 aan te kopen € 7,30 bedraagt, is de investering voor deze put spread “slechts” € 3,10. Dit heeft alles te maken door de geschreven 460 putoptie.

De investering is dus kleiner. Hier staat tegenover dat de winst gemaximaliseerd is tot 10 punten, terwijl de maximale winst bij een losse put optie technisch gezien 470 punten is. Van deze 10 punten moet vervolgens nog de investering worden afgehaald, dus de maximale winst voor deze vertical put spread betreft: € 10 – € 3,10 = € 6,90 wanneer de AEX op expiratie onder het niveau van 460 punten noteert.

Actie	Optie	Premie
Koop	PUT 470	€ 7,30
Verkoop	PUT 460	-€ 4,20
	Totaal betaalde premie	€ 3,10

De optiegrieken voor deze put spread zijn als volgt:

Delta	Gamma	Vega	Theta
-16	1	8	-1

De negatieve delta geeft aan dat iedere daling van de onderliggende waarde met een punt € 16 oplevert bij inname van de betreffende optieconstructie. Opvallend is dat zowel de gamma, vega als theta zeer klein zijn. 

De theta van -1 geeft aan dat op het moment van inname dagelijks € 1 aan premie uit de optiecombinatie loopt. Een verlies aan tijdswaarde van € 1 op dagbasis is gezien de investering van € 310 klein. Voor een losse putoptie 470 zou de theta -13 bedragen.

Ik geef u twee voorbeelden om de voordelen van een vertical spread ten opzichte van een losse optie te verduidelijken.

Voorbeeld 1: waardeloze expiratie

Mocht u het niet bij het juist einde hebben en de AEX noteert boven de 470 punten, dan bent u uw inleg kwijt. Met de vertical put spread verliest u € 310, waar dit met een losse call € 730 was geweest.

Voorbeeld 2: beperkte daling

In het tweede voorbeeld noteert de AEX tijdens expiratie op 463 punten.

AEX	Bij aankoop	Op expiratie
Putoptie 470	€ 7,30	€ 7,00
Putoptie 460	€ 4,20	€ 0
Totaal	€ 3,10	€ 7,00 (+126%)

De totale waarde van de vertical spread is daarmee toegenomen van € 3,10 tot € 7, een stijging van 128%. Dit terwijl u met het kopen van een losse put optie 470 een verlies van € 0,30 per optie had gerealiseerd, terwijl de AEX index in dit geval met 10 punten is gedaald.

De waarde van de gekochte put optie 470 is afgenomen van € 7,30 tot € 7,00. Mocht u alleen deze optie hebben gekocht, dan leed u een verlies van € 0,30 per optie. De waarde van de geschreven put optie is afgenomen van € 4,20 tot € 0. De winst hierop is dus € 4,20 per optie.

Juist door het combineren van de opties is het risico alsook de investering afgenomen, iets wat in dit praktijkvoorbeeld van de AEX-index goed naar voren komt.

Handelen in vertical call en put spreads via LYNX

Via LYNX kunt u zeer voordelig handelen in opties. Met één simpele muisklik handelt u eenvoudig in alle Europese en Amerikaanse aandelenopties en indexopties. Tevens heeft u de beschikking over de beste trader tools, zoals de OptieTrader, en kunt u optiecombinaties in zijn geheel naar de beurs versturen.